Click để xem hoặc nghe podcast thay cho việc đọc!
Giới thiệu về Le Corbusier & Vai Trò trong Kiến Trúc Hiện Đại
Le Corbusier, tên thật là Charles-Édouard Jeanneret-Gris, là một trong những kiến trúc sư vĩ đại nhất thế kỷ 20, góp phần to lớn trong việc định hình kiến trúc hiện đại. Ông nổi tiếng không chỉ qua các công trình độc đáo mà còn nhờ tư duy kiến trúc đột phá, chú trọng vào việc tối ưu hóa không gian sống. Trong các phương pháp mà ông đưa ra, Phương án Dom-Ino và Hệ Modulor đã trở thành những dấu mốc quan trọng trong lịch sử kiến trúc, đặc biệt trong các công trình sử dụng sàn phẳng và nhà lắp ghép.
Nguồn gốc Sàn Phẳng & Ý tưởng Phương án Dom-Ino
Năm 1914, trong bối cảnh Thế chiến thứ nhất, Le Corbusier giới thiệu một phương án kiến trúc đột phá mang tên Dom-Ino. Đây không chỉ là một mô hình xây dựng mới mà còn là cách tiếp cận hoàn toàn khác biệt trong thiết kế không gian. Cái tên “Dom-Ino” xuất phát từ từ “domus” trong tiếng Latinh nghĩa là “nhà ở” và trò chơi domino, nhấn mạnh sự kết nối liền mạch giữa các sàn phẳng.
Phương án Dom-Ino sử dụng sàn phẳng bằng bê tông cốt thép với các cột chịu lực dọc theo viền sàn, giúp tạo ra mặt sàn không cần các bức tường chịu lực, mang đến sự linh hoạt cho không gian bên trong. Phương án này ra đời vào thời kỳ nhiều ngôi nhà bị phá hủy do chiến tranh, khi nhu cầu xây dựng lại nhanh chóng trở nên cấp thiết. Cấu trúc này tạo nên nguồn gốc sàn phẳng vững chắc cho kiến trúc hiện đại.
Phương án Dom-Ino nổi bật trong kiến trúc Sàn Phẳng & Nhà Lắp Ghép
1. Sàn phẳng hai mặt trên và dưới
Phương án Dom-Ino sử dụng sàn phẳng bằng bê tông, không cần tường chịu lực, tạo nên mặt sàn tự do. Điều này cho phép bố trí không gian linh hoạt, phù hợp với nhiều mục đích sử dụng mà không bị hạn chế bởi các bức tường.
2. Hệ thống cột viền sàn
Thay vì đặt cột ở giữa, phương án Dom-Ino bố trí các cột chịu lực dọc theo viền sàn, tối ưu hóa diện tích sử dụng bên trong. Cách bố trí này giúp mặt sàn trở nên rộng rãi, tạo điều kiện cho việc sắp xếp nội thất và các chức năng khác một cách tự do.
3. Tính linh hoạt trong bố trí kiến trúc
Thiết kế của phương án Dom-Ino mang lại sự linh hoạt trong bố trí kiến trúc, cho phép tùy biến và mở rộng mà không ảnh hưởng đến cấu trúc chịu lực. Thiết kế này hỗ trợ dễ dàng bố trí cầu thang, hệ thống giao thông nội bộ, và tạo ra các không gian mở hiện đại.
Ứng Dụng & Sự Phát Triển của Phương án Dom-Ino
Sau khi giới thiệu phương án Dom-Ino, Le Corbusier đã áp dụng mô hình này trong hầu hết các thiết kế của mình. Từ các dự án nhà ở đến các công trình công cộng, ông đã khai thác tối đa tính linh hoạt và khả năng tùy biến của thiết kế sàn phẳng và nhà lắp ghép này.
Một trong những ví dụ điển hình là công trình “Unité d’Habitation” (Công trình Đơn vị), nơi các tầng được thiết kế dưới dạng các khối sàn phẳng, chia thành các căn hộ với bố cục nội thất linh hoạt. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu nhà ở đa dạng mà còn tạo nên không gian sống tiện nghi, thoáng đãng.
Hệ Modulor: Tỉ Lệ Vàng trong Kiến Trúc Hiện Đại
Trong giai đoạn từ năm 1942 đến 1955, Le Corbusier đã phát triển Hệ Modulor – một hệ thước đo dựa trên tỷ lệ vàng và kích thước cơ thể học, với mục tiêu xây dựng không gian kiến trúc cân bằng và hài hòa với hình thể con người. Modulor không chỉ tối ưu hóa không gian về mặt thẩm mỹ mà còn đảm bảo tính tiện nghi, tạo sự cân xứng trong các yếu tố kiến trúc phù hợp với tỉ lệ tự nhiên của con người.
Le Corbusier lần đầu ra mắt Modulor vào năm 1948 và sau đó là Modulor 2 vào năm 1953. Thông qua hai tác phẩm này, ông nhấn mạnh sự kết nối toán học giữa kích thước cơ thể con người và thiên nhiên, lấy cảm hứng từ các công trình nghiên cứu của các bậc thầy kiến trúc cổ điển như Vitruvius và Da Vinci.
Modulor phản ánh những giá trị đã hiện diện trong các công trình kinh điển như đền Parthenon và nhiều thánh đường, nơi các phép đo được lấy trực tiếp từ kích thước tự nhiên của cơ thể con người.
Với mong muốn duy trì sự liên kết giữa kiến trúc và hình thể con người, Le Corbusier đề xuất Modulor thay vì sử dụng đơn vị đo lường như mét – một tiêu chuẩn được thiết lập từ thời Cách mạng Pháp nhưng không phù hợp với tỉ lệ cơ thể. Modulor vì thế đại diện cho sự hòa hợp giữa kiến trúc và cơ thể con người, nhằm tìm kiếm một tỉ lệ chung mang tính nhân văn trong thiết kế. Dù sử dụng hình mẫu một người đàn ông cao 1,83 mét – hình tượng những người cao thời đó – Modulor vẫn tập trung vào việc khôi phục sự cân bằng giữa con người và không gian sống.
Hệ Modulor còn giải quyết vấn đề mất kết nối giữa kiến trúc và cơ thể con người, một hệ quả của sự tiêu chuẩn hóa trong ngành công nghiệp xây dựng. Modulor đã trở thành biểu tượng quan trọng trong lịch sử kiến trúc, minh chứng cho hành trình tìm kiếm tỉ lệ hài hòa giữa không gian và con người. Thông qua Modulor, Le Corbusier nhắn nhủ bài học về việc nhìn nhận lại di sản kiến trúc để phù hợp với thời đại mới và đáp ứng những nhu cầu không ngừng thay đổi của con người.
Sự kết hợp giữa Phương án Dom-Ino & Hệ Modulor
Dù ra đời ở hai thời điểm khác nhau, Phương án Dom-Ino và Hệ Modulor đều phản ánh triết lý kiến trúc “vì con người” của Le Corbusier. Phương án Dom-Ino mang lại sự linh hoạt, cho phép người dùng tự do bố trí không gian, trong khi Modulor tạo nên một quy tắc thẩm mỹ chuẩn mực, đảm bảo tính hài hòa và tiện dụng trong không gian.
Ảnh hưởng của Le Corbusier trong Kiến Trúc Sàn Phẳng & Nhà Lắp Ghép Hiện Đại
Ngày nay, ảnh hưởng của Le Corbusier, đặc biệt qua Phương án Dom-Ino và Hệ Modulor, vẫn còn rõ nét trong kiến trúc hiện đại. Các công trình có sàn phẳng và nhà lắp ghép trở nên phổ biến nhờ tính linh hoạt và tiện ích mà chúng mang lại. Hệ Modulor cũng giúp kiến trúc sư thiết kế không gian sống hài hòa và thân thiện hơn với con người.
Kết Luận
Phương án Dom-Ino và Hệ Modulor của Le Corbusier không chỉ là những đột phá trong kiến trúc mà còn đặt nền móng cho công nghệ sàn phẳng và nhà lắp ghép hiện đại. Các ý tưởng này mở ra khả năng xây dựng với sàn phẳng bê tông cốt thép vượt nhịp, bố trí các bức tường tự do, giúp tạo nên không gian linh hoạt và tối ưu. Kiến trúc sàn phẳng và nhà lắp ghép nhờ đó đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng, thể hiện rõ triết lý “kiến trúc vì con người” của Le Corbusier.
Qua Phương án Dom-Ino và Hệ Modulor, Le Corbusier đã truyền tải một tầm nhìn sâu sắc về không gian sống tiện nghi và hài hòa. Hai hệ thống này không chỉ thay đổi diện mạo kiến trúc mà còn phản ánh triết lý nhân văn về sự cân bằng giữa con người và không gian sống, mở ra một hướng đi bền vững và ứng dụng rộng rãi đến ngày nay.
